Appelboom snoeien – zo hou je de boom het mooist

Een appelboom snoeien doe je niet alleen voor een grotere oogst, maar ook door het verwijderen van delen van de boom de gezondheid en de levensduur van de boom te bevorderen.

Wanneer kan je nu het beste de appelboom snoeien? En speelt de leeftijd van de boom of de soort appelboom een grote rol? Wat zijn die waterloten en gesteltakken en moet je die wel of niet verwijderen? In deze blog vind je de antwoorden op deze vragen en krijg je een uitgebreide uitleg.

Wanneer een appelboom snoeien?

Een appelboom kan je niet zomaar op ieder tijdstip gesnoeid worden. Bepaalde weersomstandigheden en jaargetijden kunnen ertoe leiden dat het snoeien van de boom tot negatieve effecten, zoals ziektes of schimmels leidt.

Waarom een appelboom snoeien?

Snoeibeurten zijn noodzakelijk om alles uit een appelboom te halen, de oogst, het vangen van zonlicht en het model van de boom. Indien je de boom niet op z’n tijd snoeit, kan de gezondheid van de boom gevaar lopen. Bovendien wordt de groei van de boom niet genoeg geremd en zal hij geen of minder appels produceren.

Dit zijn zaken die je als eigenaar van de boom waarschijnlijk wilt voorkomen. Daarom is het van belang om de boom tweemaal per jaar te snoeien. Hierdoor blijft hij gezond, zal hij meer appels produceren en blijft hij langer in leven. Zo haal je meer appel uit je boom.

In welke maand kan je het beste jouw appelboom snoeien

Er is voor elke maand wel wat te zeggen. Hieronder een kort overzicht in welke maanden van het jaar de omstandigheden optimaal zijn om jouw appelboom te snoeien. We hebben het dan over bomen vanaf ongeveer 4 jaar.

Appelboom snoeien januari en februari en maart

Vermijd echter het snoeien tijdens vorst. Door het snoeien ontstaan snijwonden, die moeilijk herstellen wanneer het zeer koud is. Ook tijdens vochtig weer kan je beter even wachten met snoeien. De snijwonden blijven dan nat, wat kan leiden tot infecties.

Begin pas met snoeien zodra al het blad gevallen is. Jonge appelbomen (jonger dan 4 jaar) kunnen beter pas in het voorjaar gesnoeid worden.

Appelboom snoeien april

Dit is de laatste maand dat een jonge appelboom (jonger dan 4 jaar) het beste als deel van de winter snoei gekortwiekt kan worden. Het kan in maart nog koud zijn.

Voor een volwassen of oude appelboom (vanaf ongeveer 4 jaar) is het nu te laat voor de winter snoei. Deze kan in de zomer weer gekortwiekt worden.

Appelboom snoeien mei

Het is nu voor de appelbomen te vroeg voor de zomersnoei en te laat voor de wintersnoei. Wachten met snoeien wordt aangeraden.

Appelboom snoeien juni en juli

De zomersnoei van de appelboom kan vanaf deze maand beginnen. Vermijd snoeien tijdens vochtig weer. De snijwonden die ontstaan door het snoeien van de boom blijven dan vochtig, wat tot infecties kan leiden.

Appelboom snoeien augustus

Dit is de laatste maand waarin de zomersnoei van de appelboom het beste kan plaatsvinden. Vermijd snoeien tijdens vochtig weer. De snijwonden die ontstaan door het snoeien van de boom blijven dan vochtig, wat tot infecties kan leiden.

Appelboom snoeien september en oktober

Het is nu voor de appelbomen te vroeg voor de wintersnoei en te laat voor de zomersnoei. Wachten met snoeien wordt aangeraden.

Appelboom snoeien november en december

De wintersnoei van een volwassen of oude boom (vanaf ongeveer 4 jaar) kan deze maand beginnen, maar alleen zodra al het blad gevallen is. Vermijd het snoeien tijdens vorst. Door het snoeien ontstaan snijwonden, welke moeilijk herstellen wanneer het zeer koud is.

Ook tijdens vochtig weer kan je beter even wachten met snoeien. De snijwonden blijven dan nat, wat kan leiden tot infecties. Jonge appelbomen (jonger dan 4 jaar) kunnen beter pas in het voorjaar gesnoeid worden.

Uitvoeren zomersnoei (juni-augustus)

De zomersnoei, ook wel vormsnoei genoemd, is lang niet zo uitgebreid als de wintersnoei en wordt tijdens de maanden juni – augustus uitgevoerd. Veel mensen zien deze snoei als optioneel, maar het is alsnog verstandig om hem uit te voeren.

De zomersnoei dient voornamelijk voor de productie van meer vruchten en het in stand houden van de vorm van de boom. Controleer of alle takken van de boom nog voldoende licht krijgen. Indien dit niet het geval is, is het verstandig om een aantal takken weg te snoeien.

Voorkom waterlot

Er bestaat ook een kans dat de boom sinds de wintersnoei veel waterlot geproduceerd heeft. Waterlot zijn snelgroeiende, verticale, recht omhoog staande takken. Trek deze weg om te voorkomen dat het terugkomt. Ook deze snoei kan het beste niet tijdens vochtig weer worden uitgevoerd. De snijwonden blijven dan nat, wat kan leiden tot infecties.

Uitvoeren wintersnoei (november – april)

De wintersnoei is de belangrijkste snoei van de appelboom, en vindt bij oude of volwassen bomen meestal plaats tussen november en maart, mits de boom kaal is. Jonge bomen (jonger dan 4 jaar) kunnen het beste in het voorjaar gekortwiekt worden.

De wintersnoei is de belangrijkste snoei van de appelboom. Hou een piramide- of kerstboomvorm aan bij het snoeien van de boom. Tijdens de snoei is het van belang om het rughout te verwijderen. Het rughout zijn takken die te herkennen zijn aan het feit dat ze verticaal groeien op het vruchthout, de vruchtdragende takken, van de boom.

Vermijd het snoeien tijdens vorst. Door het snoeien ontstaan snijwonden, welke moeilijk herstellen wanneer het zeer koud is. Ook tijdens vochtig weer kan je beter even wachten met snoeien. De snijwonden blijven dan nat, wat kan leiden tot infecties.

Wees alert op vruchtboomkanker

Zie je takken met opengebarsten gezwellen? Deze zijn aangetast door een in de landbouw bekende ziekte: vruchtboomkanker. Verwijder deze takken. Haal ook de takken weg die elkaar in de weg zitten of die enorm steil omhoog groeien. Het oude vruchthout kan je ook weghalen tot 6 knopen vanaf de onderste tak vanaf de stam, de gesteltak.

Wildslag verwijderen

Ook de wildopslag, anders gekleurde op de onderstam ontstane scheuten of twijgen, kan verwijderd worden. Daarnaast mogen de concurrenten van de twijgjes aan het uiteinde van de onderste, sterke takken (gesteltakken) of stam weggehaald worden.

Hoe snoei je een oude en een jonge appelboom?

De snoei van een appelboom is afhankelijk van de leeftijd van de boom en het jaargetijde waarin je je bevindt. Jonge, volwassen en oude bomen vereisen een iets andere behandeling. Bovendien voer je de zomer- en wintersnoei uit met een ander doel. Hierna volgen enkele tips voor het snoeien van deze bomen.

Jonge appelboom snoeien (0-4 jaar)

Een jonge appelboom, een boom jonger dan 4 jaar, wordt iets anders gekortwiekt dan een volwassen of oude boom. In deze fase staat de groei centraal. De boom moet dan ook zo gesnoeid worden dat hij goed kan groeien. De focus ligt hier nog niet op de vruchten.

De gesteltakken van de boom, de sterke onderste takken die direct aan de stam zitten, dienen gedurende deze levensfase stevig te worden. Je doet dit door deze ieder jaar met ongeveer een derde in te korten.

Volwassen appelboom snoeien (4+ jaar)

Een volwassen appelboom, een boom ouder dan 4 jaar die nog geen ouderdomsverschijnselen vertoont, zal volop vruchten produceren. Hier ligt dan ook de nadruk op.

Om deze productie te bevorderen, heeft de boom voldoende licht nodig. Daarom snoei je hier de boom in een vorm waarbij iedere tak licht vangt. Denk hierbij aan een kerstboom- of piramidevorm. Ook de kroon van de boom moet opengehouden worden. Zo kan lucht zich langs de takken verplaatsen.

Verwijder ook het vruchthout. Dit zijn takken die in het verleden appels hebben gehad, maar in de afgelopen paar maanden niet meer. De verwijdering van deze takken bevordert de lichtvoorziening van de andere takken.

Oude appelboom snoeien (4+ jaar en ouderdomsverschijnselen)

Een oude appelboom is gemakkelijk te herkennen. Deze krijgt namelijk steeds korter wordend vruchthout. Dit zijn takken die in het verleden appels hebben gehad, maar in de afgelopen paar maanden niet meer.

Daarnaast groeien aan een oude appelboom steeds minder nieuwe scheuten. In deze fase is het verstandig om een verjongingssnoei uit te voeren. Deze snoei leidt tot nieuwe appels en geeft de boom een seintje om het vruchthout te vernieuwen.

Deze voer je uit door in het vroege voorjaar alle dode en oude takken van de boom te verwijderen. Dit heeft echter grote gevolgen voor de boom. Daarom is het verstandig om je te beperken tot een maximum van 20% van de takken.

Snoeien van populaire soorten appelbomen

Het snoeien van appelbomen kan bij veel bomen gelijk zijn, maar er zijn een paar uitzonderingen die wat extra aandacht nodig hebben.

Misschien heb je een combinatie van een sierappelboom, of een Elstar appelboom. Of misschien is een van je appelbomen verwaarloosd en wil je de boom weer de boost geven die hij nodig heeft. Daarom hieronder enkele van de meest voorkomende soorten en hoe je ze snoeit.

Lei appelboom snoeien

Een lei appelboom kan het beste gesnoeid worden in de winter, rond november tot en met maart.

Vermijd echter het snoeien tijdens vorst. Door het snoeien ontstaan snijwonden, welke moeilijk herstellen wanneer het zeer koud is. Ook tijdens vochtig weer kan je beter even wachten met snoeien. De snijwonden blijven dan nat, wat kan leiden tot infecties.

De eerste stap is om de boom te toppen, het afsnoeien van de stam, als je tevreden bent met de hoogte. Door dit te doen, zal de appelboom meer zijtakken gaan vormen.

Kort vervolgens de gesteltakken, de onderste takken die aan de stam groeien, met ongeveer een meter in. Probeer ervoor te zorgen dat er zo’n tien centimeter tussen de gesteltakken zit. De takken hebben ruimte nodig.

Het zou kunnen dat er een nieuwe gesteltak aan de stam aan het groeien is tussen twee andere gesteltakken in. In dat geval kan je de nieuwe tak weghalen en de twee oude laten staan, of een oude tak wegsnoeien en de nieuwe tak uit laten groeien.

Verwijder uiteindelijk het waterlot. Waterlot zijn snelgroeiende, verticale, recht omhoog staande takken. Deze nemen zeer veel energie van de boom op, en kunnen daarom het beste weggehaald worden.

Probeer het waterlot niet te verwarren met de sporen van de boom. Dit zijn de takken waaraan de appels komen te hangen. Deze korte, dikkere en sterk vertakte takjes bevatten doorgaans ook meer knoppen.

Verwaarloosde appelboom snoeien

Een verwaarloosde appelboom zal vaak niet direct weer helemaal opfleuren na een snoeibeurt, maar heeft een aantal jaar nodig. Beperk je in het eerste jaar tot het weghalen van ongeveer 20% van het oude hout.

Snoei in de maanden november tot en met maart enkele van de oude takken weg, maar pas daarbij op dat de tak niet inscheurt. Het inscheuren is te voorkomen door het gewicht van de tak eraf te halen. Dit doet men door de tak op zo’n twintig centimeter van de stam af te zagen.

De volgende stap is het bijwerken van de stomp. Het is verstandig om te bekijken hoe de vorm van de boom eruit ziet. De kroon van de boom moet open zijn. Verwijder de takken die de kroon dichtmaken. Bekijk ook alvast welke takken beschadigd zijn en knip deze weg.

Pas tijdens de volgende wintersnoei kunnen de andere takken ingekort worden. In de zomermaanden (juni – augustus) kan het door de boom geproduceerde waterlot verwijderd worden. Waterlot zijn snelgroeiende, verticale, recht omhoog staande takken. Trek deze weg om te voorkomen dat het terugkomt.

Kort in de daaropvolgende wintersnoei de overige takken in. Wanneer de vorm hersteld is, zal de boom weer beginnen met het opbouwen van kortloten en je van appels voorzien.

Elstar appelboom snoeien

Er zijn geen verschillen tussen het snoeien van een elstar en de meeste andere appelbomen. Voor informatie over de normale snoei van appelbomen, inclusief informatie over de beste snoeimaanden, snoeiwijze en weersomstandigheden verwijs ik je naar eerder in deze blog.

Malus appelboom snoeien

De malus is de wetenschappelijke naam voor ‘appel’. De snoei verloopt dan ook hetzelfde als de meeste appelbomen. Voor informatie over de normale snoei van appelbomen, inclusief informatie over de beste snoeimaanden, snoeiwijze en weersomstandigheden verwijs ik je naar eerder in deze blog.

Sierappelboom snoeien

Een sierappelboom is zeer goed bestand tegen snoeien, alhoewel de meningen over het wel of niet snoeien van het boompje verdeeld zijn.

De snoei van de sierappelboom vindt wat eerder plaats dan die van zijn broers en zussen. Ook over het exacte tijdstip van de snoei zijn de meningen verdeeld, maar de meeste mensen houden de tweede helft van het jaar, vanaf een maand of augustus, aan.

Haal gedurende de snoei kruisende en dode takken weg zodat de kroon van de boom openblijft. Eventueel kunnen te laag geplaatste takken verwijderd worden. Beperk je bij de snoei tot het weghalen van ongeveer een derde van de takken. Zo kan de sierappelboom voldoende herstellen van de snoei.

Vermijd het snoeien tijdens vorst. Door het snoeien ontstaan snijwonden, welke moeilijk herstellen wanneer het zeer koud is. Ook tijdens vochtig weer kan je beter even wachten met snoeien. De snijwonden blijven dan nat, wat kan leiden tot infecties.

Conclusie

Voor een mooie oude appelboom die veel fruit geeft, daar moet je wat voor doen. Snoeien is bloeien is een oud gezegde en dat geld zeker voor appelbomen!

Meest gestelde vragen

Wat zijn gesteltakken?

Een gesteltak, ook wel bekend als draagtak of frametak, is sterke tak die je niet zomaar kan weghalen. Lees hier waarom niet.

Wanneer kan ik het beste snoeien?

De weersomstandigheden moeten optimaal zijn voor de snoei. Lees hier wanneer je het beste kan snoeien.

Wat is het verschil tussen de zomer- en de wintersnoei?

De wintersnoei is de meest uitgebreide snoei van de twee. Lees hier waarom je dan het beste kan snoeien.

Moet je in de zomer ook snoeien?

Hier zijn de meningen over verdeeld. Veel mensen zien deze snoei als optioneel, maar het is alsnog verstandig om hem uit te voeren. Lees hier waarom.

Wat zijn waterloten?

Heb je ooit gemerkt dat er na de snoei veel snelgroeiende, verticale, recht omhoog staande takken aan de appelboom zijn gaan groeien? Lees hier wat je ermee moet doen.